Op de volle maan van de vierde Hindoeïstische maand Ashadha wordt Guru Purnima gevierd. Op deze dag worden alle guru’s vereerd en aanbeden door discipelen (leerlingen). Wat is een guru eigenlijk? Hoe is Guru Purnima ontstaan? En hoe kunnen we het vieren? In dit artikel gaan we in op deze bijzondere dag en wat we er allemaal van kunnen leren.
Wat is een guru?
Een guru wordt vaak simpelweg vergeleken met een leraar/lerares. Een guru is een leraar/lerares waar je naast waardering voor het vak wat hij/zij doceert, ook waardering hebt voor de ondersteuning die je krijgt buiten het klaslokaal. Zo’n persoon wordt, vooral in India, als een guru gezien. Tegenwoordig wordt de term guru of ‘goeroe’ in een aantal vakgebieden, zoals ICT en management, ook gebruikt voor bekende personen van wie de meningen een hoog aanzien genieten. Zij staan vooral bekend om hun vakdeskundigheid en het delen van hun kennis en expertise aan hun volgers. Echter, als we deze term belichten vanuit het hindoeïsme, wordt er met een guru iets anders bedoeld.
Het woord guru is afgeleid uit twee woorden uit het Sanskrit; gu en ru. ‘Gu’ betekent duisternis en ‘ru’ betekent vernietiger. Een guru staat dus voor diegene die de duisternis vernietigt en verlichting kan geven. Oftewel een spirituele gids wie zijn leerlingen ‘verlicht’ met zijn kennis en leringen.
Het woord guru is afgeleid uit twee woorden uit het Sanskrit; gu en ru. ‘Gu’ betekent duisternis en ‘ru’ betekent vernietiger.
Geschiedenis van Guru Purnima
Er zijn verschillende verhalen geassocieerd met de viering van Guru Purnima. Volgens de Yogische traditie was het op deze dag dat Shiva de allereerste guru werd. Ongeveer 15.000 jaar geleden vertrok Shiva met buitengewone natuurlijke gaven naar de Himalaya gebergtes om een lange periode te mediteren. Toen Shiva, na een lange periode van transcendente meditatie, zijn ogen opende, vroegen zeven heilige mannen aan hem wat hij onderging tijdens zijn meditatie. Shiva ging niet in op hun vraag en sloot zijn ogen weer. Nadat hij 84 jaar later wederom zijn ogen opende zag hij dat dezelfde zeven mannen nog steeds voor hem stonden. Toen Shiva bewust werd van hun behoeftes aan wijsheid, bracht hij zijn kennis over aan de zeven mannen, die vervolgens de bekende Sapta Rishis (zeven heilige) werden. Dit gebeurde op een volle maan, waarbij Shiva de eerste guru werd. Deze bijzondere volle maan staat dan ook bekend als Guru Purnima.
Een ander verhaal dat gerelateerd is aan Guru Purnima is de geboortedag van Krishna Dvaipayana Vyasa, ook wel bekend als Veda Vyasa. Veda Vyasa wordt gezien als de literatuurincarnatie van Vishnu. Hij staat bekend om zijn waardevolle vastlegging van de heilige geschriften. Zo bracht Veda Vyasa structuur aan in de vier Veda’s, legde hij de epische Mahabharat en de Bhagavad Gita vast, creëerde hij de fundering voor veel Purana’s (oude hindoevertellingen) en de uitgebreide encyclopedie van de heilige hindoegeschriften. De geboortedag van Veda Vyasa wordt gevierd voor zijn enorme bijdrage die hij als guru aan de wereld heeft gegeven.
Betekenis van Guru Purnima
Guru Purnima wordt gevierd om onze guru’s, die de duisternis in onze geest vernietigen, te vereren. Alle heilige geschriften van het hindoeïsme geven de belangrijkheid van guru’s en de buitengewone relatie tussen een guru en zijn shishya (leerling) aan. Een oude Sanskrit gezegde ‘Mata Pitah Guru Daivam’, geeft aan dat de eerste plek behoort tot de moeder, de tweede tot de vader, de derde tot de guru en de vierde tot God. Om deze reden worden leraren en guru’s dan ook vaak op een hogere plaats gerangschikt dan God.
Guru Purnima is een dag van dankbaarheid. Op deze gunstige dag bedanken we onze guru’s voor het delen van hun kennis en wijsheid. Een manier om dankbaarheid te tonen voor onze guru’s is door de waardevolle kennis die wij van hen hebben geleerd, met anderen te delen zodat deze kennis ook blijft voortbestaan. Op Guru Purnima wordt niet één specifiek leraar of guru geëerd. Op deze dag probeert men respect te tonen voor alle spirituele en academische guru’s die de mensheid helpen om zichzelf te ontplooien.
Hoe vieren we Guru Purnima?
Er zijn verschillende manieren om Guru Purnima te vieren. Veel leerlingen vasten op deze dag door geen zout, rijst en graanproducten te eten. Je kan ook puja’s verrichten door bloemen en/of prasad te offeren aan je guru altaar. Een ander zeer respectvolle manier om je dankbaarheid voor je guru te tonen is door Guru Dakshina te geven. Guru Dakshina is een vorm van een gift ter ere van de dienstbaarheid van je guru voor het delen van al zijn spirituele kennis. Je zou als leerling op deze dag bijvoorbeeld een cadeau of een donatie aan je guru kunnen geven. Door deze gift van liefde erkennen we de transformerende kracht van de guru's genade en lessen in ons leven. We drukken er ook onze wens mee uit de mensheid te verheffen door te helpen deze lessen wereldwijd beschikbaar te maken.
Tot slot zou je de volgende mantra kunnen reciteren:
गुरुर्ब्रह्मा गुरुर्विष्णु र्गुरुर्देवो महेश्वरः गुरु साक्षात परब्रह्मा तस्मै श्रीगुरवे नमः Guru Brahma, Guru Vishnu, Guru Devo Maheshwara Guru Sakshat, Param Brahma, Tasmai Shri Guravay Namah Guru is de Schepper (Brahma), Guru is de Beschermer (Vishnu), Guru is de Vernietiger (Mahesh/Shiva). Guru is de Absolute. Guru, ik buig voor U.
De leraar is als Brahma want hij wekt kennis in ons op, als Vishnu want hij stuurt de ideeën/kennis in onze geest naar het juiste pad, en als Maheshvar (Shiva) want hij vernietigt de onjuiste voorstellingen die aan onze kennis kleven en geeft ons inzicht in het wenselijke pad. Zo is de leraar als onze hoogste God en wij bidden tot onze leraar en tonen hem respect.
De guru is degene die de duisternis van onwetendheid van de leerling verwijdert. Een guru is als een stralende vlam van een olielamp. Om de duisternis in een leerling te verwijderen, moet zijn interne lamp worden aangestoken. Hiervoor is de lamp van de guru nodig. Als we de nodige inspanningen leveren, zullen de deuren van goddelijke genade zeker opengaan. Mogen iedereen de kracht en zegening hebben om die genade te ontvangen.
Shubh Guru Purnima!
Comments