Holi en Diwali zijn de twee feestdagen die door Hindoes in Nederland uitgebreid gevierd wordt. Naast het religieuze aspect, heeft het ook een culturele status gekregen en is het toegankelijk voor iedereen. In het kader van Holi worden verschillende grote festivals georganiseerd, maar wat is de religieuze achtergrond van Holi? Daarnaast behandelen we de symbolische betekenis en bespreken we waarom Holi meer inhoudt dan een lentefeest.
De viering
Holi, ookwel Dhulandi, is een feestdag waarop geen puja ritueel centraal staat, maar in het teken staat van kleuren en poeder. Holi wordt al honderden jaren gevierd door onze ouders en voorouders. Volgens de hindoekalender valt Holi op de dag na de volle maan van de maand Phalgun en vindt in het voorjaar plaats. Aangezien Holi in deze maand valt, wordt Holi ook wel Phagua of Phagwa genoemd. Op de avond van de volle maan vindt Holika Dahan plaats.
De dag erna start het gekleurde feest van het voorjaar. Tot laat in de nacht wordt er uitbundig gefeest door jong en oud samen met familieleden, vrienden en kennissen. Bekenden en vreemden vieren dit feest samen. Men besproeit elkaar met verschillende geuren (parfum en reukwater), bepoedert elkaar in verschillende kleuren en begiet elkaar met allerlei gekleurd water. Er worden grote festivals en bijeenkomsten georganiseerd waar men samen komt om elkaar een Shubh Holi (Fijne Holi) te wensen.
Verhalen
De viering wordt geassocieerd met diverse verhalen uit de heilige geschriften.
Het eerste verhaal hebben we gisteren besproken in het kader van Holika Dahan. Om die reden vieren we de dag erna Holi. De viering dat het goede het kwade overwint en er weer plek is voor feest, blijdschap en gezelligheid.
Het tweede verhaal gaat over Shri Krishna en Radha. Shri Krishna, die donker van kleur is, vroeg aan zijn moeder Yashoda Mata waarom Radha zo licht van kleur is. Zijn moeder antwoordde dat Shri Krishna haar met poeder een kleur kon geven die hij mooi vindt. Eeuwenlang wordt door het vieren van Holi de jeugdliefde van Shri Krishna en Radha herinnerd.
Het derde verhaal gaat over de opoffering van Kamadeva. Parvati aanbad Shiva met de wens om met hem te trouwen, terwijl Shiva in diepe meditatie zat. Zij had alles geprobeerd en riep uiteindelijk de hulp van Kamadava in (Kama betekent zinnelijke liefde, wens of verlangen en Deva betekent hemelse of goddelijke). Kamadeva wordt vergeleken met Cupido (de god van de liefde), die ermee instemde haar te helpen in het belang van de wereld, ondanks de risico's die eraan verbonden waren. Kamadeva schoot zijn pijl en verstoorde de trance van Shiva. Hierop opende Shiva zijn derde oog dat woede opwekte en verbrandde Kamadeva onmiddellijk. Er wordt gezegd dat op de dag van Holi Kamadeva zichzelf had opgeofferd voor het welzijn van alle wezens. Op verzoek van Kamadeva’s vrouw Rati, schonk Shiva Kamadeva onsterfelijkheid in een onzichtbare vorm.
Betekenis
Binnen de jaargetijden van de hindoes worden de voorbereidingen van de Holi feestdag gestart op de dag van Vasant Panchami, de vijfde dag van het jaargetij Basant in de maand Magha. Vanaf het begin van de lente helt de zon naar de aarde en dat houdt in dat het noordelijk halfrond wordt opgewarmd. Voor de natuur in het noorden betekent het meer bloei en leven, hetgeen ook op het gevoel en het gemoed van de mens inwerkt.
Holi herinnert ons om het leven te kleuren met liefde, geloof en een edelmoedige geest. Het roept ons op om te geven en te ontvangen. Het is een inclusief feest, waarbij iedereen gelijk is en geen ruimte is voor negativiteit en boosheid. Het mooiste van alles is dat het gewoon een heel leuk feest is!
Ondanks dat Holi verbonden is aan de maand Phalgun, is het strooien van poeders en het vieren van een feest met deze blijdschap iets wat we op elke (feest)dag kunnen doen. Gekleurd en vol vreugde met elkaar is het mooiste aan Holi de ongekende saamhorigheid en gezelligheid! Laten we ons voornemen om de gedachte van Holi, waarbij we iedereen gelijk achten en ons leven gekleurd leiden vol vreugde en vrede, altijd voort te zetten.
Shubh Holi!