Op Vasant (uitspraak: Basant; betekenis: lente) Panchami (de vijfde (panch) dag van de heldere maan) wordt de komst van de lente gevierd en staat Saraswati Mata centraal. Een mooie samenkomst van toenemende kleur in de natuur met onder andere gele bloemen. De gele kleur is de favoriet aan Saraswati Mata. Zij is de godin van kennis, taal, muziek en alle andere vormen van kunst. Zij is een bijzondere en vredelievende godin. Hoe kun jij deze bijzondere dag vieren? Hieronder kun je daar meer over lezen.
Saraswati Puja
Op Vasant Panchami wordt Saraswati Mata aanbeden en daarom wordt deze dag ook wel Saraswati Jayanti genoemd. Zo hebben we in het hindoeïsme op Diwali een speciale dag voor Lakshmi Mata, tijdens Navratri besteden we aandacht aan Durga Mata en op Vasant Panchami vereren we Saraswati Mata.
Op deze feestdag wordt er ter ere van Saraswati Mata een puja (offer) verricht, bij voorkeur in de ochtend. Dit hoeft geen uitgebreide puja te zijn, maar je kunt het ook simpel en kort houden. Puja gaat gepaard met Bhakti (liefde) en daarom is het belangrijker om de rituelen met liefde uit te voeren. Hieronder wordt het kort beschreven hoe je in een aantal stappen zelf een korte puja kunt doen:
Vouw je handen voor je borst en aanbid Saraswati Mata in de vorm van een murti en verzoek haar aanwezig te zijn bij jouw puja
Sprenkel water over haar voeten om haar met jouw liefde te verwelkomen
Offer een (bij voorkeur witte of gele) bloem waarmee je jouw waardering voor haar laat blijken en symbolisch jezelf overgeeft aan haar
Circuleer 3x een wierook om haar
Circuleer 3x een diya (lampje) om haar
Offer fruit of ander prashad (bij voorkeur bhoondi)
Offer water na het geofferde prashad
Sluit af met de Saraswati aarti en circuleer de diya
Bedank haar en verzoek haar het gebed af te ronden.
Voor een uitgebreide puja voor Saraswati Mata, klik hier.
ॐ सरस्वति नमस्तुभ्यं वरदे कामरूपिणि । विद्यारम्भं करिष्यामि सिद्धिर्भवतु मे सदा ॥ AUM Saraswati Namasthubhyam Varade Kamarupini Vidhyarambam Karishyami Siddhir Bavathume Sadha Ik groet Devi Saraswati, die zegent en wensen laat vervullen, O Devi, schenk mij succes wanneer ik met mijn studie begin.
Prashad en andere feestlijkheden
Prashad is vaak een zoetigheid en daarom is het verstandig om dit met mate te nuttigen. Voor Saraswati Mata wordt vaak bhoondi gemaakt, Dit is op basis van besan (= kikkererwtenmeel) waarmee ook de motichoor laddoo wordt gemaakt.
Zie hieronder een YouTube filmpje en recept van de bhoondi prashad.
Ingrediënten: - 200 gram suiker – 150 ml water – saffraan strengen - 1/4 theelepel oranje kleursel - 2 druppels citroensap - 150 gram besan meel - water - 1/4 theelepel onraje kleursel - olie - 2 theelepel cashew noten, amandel & pistache poeder- 1/2 theelepel kardemom poeder - 1 theelepel pistache vlokken - 1 theelepel amandel vlokken
Bekijk ook de uitgebreide beschrijving, recept en voedingswaarden van Manali, klik hier.
De gele kleur staat centraal op deze dag en daarom draagt men het liefst gele kleding, offert men gele bloemen en versiert men het huis met gele bloemen en versiering. Ook wordt gele saffraan gebruikt om rijst of ander voedsel geel te kleuren.
Daarnaast maakt men op deze dag vaak een start van een nieuw begin of voornemen. Saraswati Mata staat voor kennis en daarom worden kinderen en studenten aangeraden om op deze dag te studeren. En zoals ook traditie is bij Makar Sankranti, wordt er ook op Vasant Panchami buiten gespeeld met vliegers.
Wat heeft deze dag met Holi te maken?
Vasant Panchami is exact 40 dagen voor het grote Holi-feest. Op de dag van Vasant Panchami wordt er een ritueel verricht, waarbij een kasterolie-plant in de grond wordt geplant. Rondom worden takken en hout gestapeld om tijdens Holika Dahan, de dag voor Holi, deze brandstapel in brand te steken.
Shubh Vasant Panchami!