Shruti geschriften: Veda's en Upanishads

De Shruti geschriften worden beschouwd als goddelijke openbaringen. Ze vormen de basis voor het spirituele en filosofische begrip van het universum en de menselijke zoektocht naar waarheid en zelfrealisatie. In dit artikel bespreken we de essentie van de Shruti-geschriften in het hindoeïsme: de Veda's (Rigveda, Samveda, Yajurveda, Atharvaveda). Daarna eindigen we met de Atharvaveda en de Upanishads, waarvan verzen diepe inzichten bieden in de eenheid van het individuele zelf met het universele bewustzijn. De Upanishads worden geprezen als een essentiële bron van wijsheid voor spirituele zoekers en hindoes wereldwijd. 

De Veda's 

De Veda's worden beschouwd als de oudste geschriften van het hindoeïsme en bestaan uit vier verzamelingen van teksten: Rigveda, Samveda, Yajurveda en Atharvaveda. Deze teksten bevatten hymnen, gebeden, rituelen en filosofische verhandelingen die een diepgaand begrip van het universum en de menselijke ervaring bevorderen. Traditioneel worden de Veda's beschouwd als "apauruseya", wat betekent dat ze geen menselijke auteur hebben, maar geopenbaard werden aan wijzen (rishi's) in diepe meditatie en vervolgens mondeling werden doorgegeven.

Rigveda bevat meer dan duizend hymnen en lofzangen die de goden prijzen, zoals Agni (vuur), Indra (kracht) en Varun (kosmische orde). Deze teksten weerspiegelen de vroege spirituele en filosofische gedachten van het Vedische tijdperk en worden beschouwd als de oudste bron van hindoe wijsheid. De Rigveda vormt zo de basis van de gehele Vedische traditie.

Samaveda richt zich op melodieën en gezangen die tijdens rituelen en offers worden gezongen om de goden gunstig te stemmen. Veel verzen zijn overgenomen uit de Rigveda, maar hier met nadruk op muzikale intonatie en ritme. Hierdoor wordt de Samaveda gezien als de oorsprong van de Indiase klassieke muziek.

Yajurveda bevat rituele formules, gebeden en precieze instructies voor priesters om offers op de juiste manier uit te voeren. Deze Veda benadrukt de praktische kant van spiritualiteit door de handelingen te koppelen aan innerlijke intentie. Ze vormt daardoor een brug tussen kennis, devotie en rituele discipline.

Atharvaveda bevat gebeden en kennis over gezondheid, bescherming en harmonie in het dagelijks leven. De teksten behandelen zowel genezing van ziekten als spirituele bescherming tegen negatieve invloeden. Daardoor heeft de Atharvaveda een meer praktische en holistische aard dan de andere drie Veda’s.

De Veda's zijn opgebouwd uit vier delen: Samhita (mantra’s), Brahmana (rituele gidsen), Aranyaka (bosboeken voor meditatie), en Upanishads (filosofische leringen). Hierbij worden de Upanishads vaak als aparte leringen gezien.

Upanishads 

De Upanishads, ook wel bekend als Vedanta, vormen een essentieel onderdeel van de Vedische literatuur en bevatten de diepste wijsheid en filosofie van het hindoeïsme. Er zijn meer dan 108 Upanishads, die zich richten op filosofische onderwerpen zoals het Zelf, de aard van het universum, bewustzijn en de zoektocht naar spirituele verlichting. Deze teksten zijn als een spirituele schat die de innerlijke dimensies van het bestaan verkent en spirituele zoekers inspireert om de diepere waarheid te begrijpen en zelfrealisatie na te streven. 

Een bekend vers uit de Chandogya Upanishad is "Tat Tvam Asi" wat betekent: "Jij bent dat." Dit vers benadrukt de eenheid van het Individuele Zelf (Atman) met het universele bewustzijn (Brahman), waarmee wordt aangegeven dat het goddelijke en het menselijke in wezen één zijn. Het herinnert ons eraan dat de zoektocht naar zelfrealisatie en spirituele verlichting betekent dat we ons bewust dienen te zijn van onze ware aard en de verbondenheid met het goddelijke realiseren. 

De Shvetashvatar Upanishad benadrukt sterk de eenheid tussen het Individuele Zelf (Atman) en het Absolute Zelf (Brahman). Het bekende vers "Aham Brahmasmi" wat betekent: "Ik ben het Absolute Zelf," benadrukt de spirituele waarheid dat het ware wezen van elk individu niet gescheiden is van het goddelijke. Het nodigt uit tot zelfrealisatie en herinnert ons eraan dat we allemaal de essentie van het goddelijke in onszelf dragen. 

De Taittiriya Upanishad, een rijke tekst die verschillende filosofische en spirituele onderwerpen behandelt, bevat het bekende vers "Satyam Vada, Dharmam Chara" wat betekent: "Spreek de waarheid, handel deugdzaam." Dit vers benadrukt het belang van waarheid spreken en moreel juist handelen als leidraad voor het dagelijks leven, wat een wezenlijk onderdeel is van het spirituele pad. 

De Chandogya Upanishad biedt een diepgaande verzameling dialogen die verschillende aspecten van spirituele kennis en het zelf verkennen. Het bekende vers "AUM Purnamadah Purnamidam" wat betekent: "Dit is volmaakt, dat is volmaakt." Dit benadrukt de volmaaktheid en heelheid van het universum. Het inspireert ons om de diepere waarheid achter de fenomenale wereld te ontdekken en de eenheid van het bestaan te realiseren. 

De Upanishads vormen de Vedanta-filosofie, wat een waardevolle bron van spirituele kennis is en de zoektocht naar zelfrealisatie en spirituele vervulling aanmoedigt.

Upa Veda 

De Upa Veda's zijn een groep van vier belangrijke teksten die aanvullende kennis bieden over verschillende aspecten van het leven en de wereld, en ze worden vaak beschouwd als afgeleiden van de vier hoofd-Veda's. De term "Upa Veda" betekent letterlijk "onder-Veda" of "aanvullende Veda". Deze teksten behandelen onderwerpen die nauw verwant zijn aan rituelen, wetenschap, en filosofie, maar gaan verder dan de basis rituele kennis die in de hoofd-Veda's wordt behandeld. Ze zijn afgeleid uit de Shruti, maar behoren tot de Smriti-categorie — omdat ze menselijk opgesteld en toegepast zijn, niet direct geopenbaard zoals de Veda’s. De vier Upa Veda's zijn: Ayurveda, Dhanurveda, Gāndharvaveda en Sthapatyaveda. In het volgende artikel (Smriti geschriften) lees je er meer over.

Vedanga

De Vedanga’s zijn de zes traditionele disciplines of “ledematen” die worden gezien als ondersteunend voor het correct begrijpen en uitvoeren van de Veda’s, de oude heilige teksten van het hindoeïsme. Ze helpen bij het leren, interpreteren en toepassen van de Veda’s. Het woord Vedanga betekent letterlijk “ledemaat van de Veda”.

De zes Vedanga’s zijn:

Shiksha – uitspraak en fonetiek. Het bestudeert hoe de woorden van de Veda correct moeten worden uitgesproken, met de juiste klanken en accenten.

Chandas – metriek of versleer. Het behandelt de regels van poëtische meters in de Veda’s, zodat de hymnen correct gereciteerd kunnen worden.

Vyakaran – grammatica. Het richt zich op de juiste grammatica van het Sanskriet om de teksten correct te begrijpen.

Nirukta – etymologie en betekenis. Het legt de betekenis van woorden uit en geeft achtergrondinformatie over de woorden in de Veda’s.

Kalpa – rituelen en voorschriften. Het beschrijft de juiste uitvoering van Veda-rituelen en ceremonies.

Jyotisha – astronomie en tijdrekening. Het bepaalt gunstige tijden voor rituelen en helpt bij het berekenen van de kalender.

De Vedanga’s zorgen ervoor dat de Veda’s juist worden geleerd, uitgesproken, begrepen en uitgevoerd. Ze vormen de praktische en theoretische ondersteuning van de Veda’s. De Vedanga’s zijn ondersteunend aan de Veda’s, dus ze horen bij de Shruti-traditie. Ze worden niet als afzonderlijke Shastra’s gezien in de smriti-lijn, maar eerder als wetenschappelijke disciplines binnen de vedische literatuur.

De Shruti-geschriften, die als goddelijke openbaringen van hoog gezag in het hindoeïsme worden beschouwd, vormen de basis voor spirituele en filosofische inzichten. Dit artikel belicht de Veda's, met diepgaande verzen uit de Rigveda, Samveda, Yajurveda en Atharvaveda, en behandeld de Upanishads, die als essentiële materie worden beschouwd voor spirituele zoekers wereldwijd. 

In het volgende artikel zal de focus liggen op de Smriti-geschriften, waaronder de Ramayan en Mahabharat, evenals Purans, Sutra's en meer. Deze teksten bieden morele en ethische richtlijnen en praktische levenslessen. Ze vullen de Shruti-geschriften aan en dragen bij aan een holistisch begrip van het hindoe wereldbeeld. Het vervolg richt zich op het verkennen van deze rijke traditie en haar betekenis voor het dagelijkse leven en spirituele groei.