Eerder hebben we het over de betekenis van Dharma gehad en de tien beginselen (dharmakelakshan) gehad. Dharma is zo veelomvattend en uitgebreid dat er in vele geschriften over geschreven is. Hier zullen we verder in gaan op Dharma vanuit de Bhagavad Gita en de Manusmriti, die meer strikte handvaten aanreikt met betrekking tot de praktische kant van Dharma. चातुर्वर्ण्यं मया सृष्टं गुणकर्मविभागश: | तस्य कर्तारमपि मां विद्ध्यकर्तारमव्ययम् ||  catur-varnyam maya srstam guna-karma-vibhagasah tasya kartaram api mam viddhy akartaram avyayam "Volgens de drie hoedanigheden (gunas) van de materiële natuur en het werk dat eraan wordt toegeschreven, zijn de vier afdelingen (varnas) van de menselijke samenleving door mij gecreëerd. En hoewel ik de maker van dit systeem ben, zou je moeten weten dat ik nog steeds de niet-doener ben, onveranderlijk.” - Shri Krishna Bhagavad Gita 4.13 Gunas De gunas zijn de drie hoedanigheden die zowel in de natuur als in de mens terugkomen: Sattva, Rajas, Tamas. Sattva: de universele hoedanigheid van harmonie, orde en structuur Bijbehorende toestanden zijn: vredig, empathie, kalmte, onbaatzuchtigheid, liefde, vrijheid, zelfbeheersing. Rajas: de universele hoedanigheid van actie, beweging en transformatie Bijbehorende toestanden zijn: boosheid, ongerustheid, egoïsme, stress, chaos, angst Tamas: de universele hoedanigheid van geen actie, handhaving, status quo Bijbehorende toestanden zijn: luiheid, depressie, schaamte, schuld, verslaving, onwetendheid. In het bewustzijn van de mens hebbende drie gunas hun rolen bepalen zij de aard er van. Wanneer sattva overheerst, dan is er welvarendheid en welbevinden, opbouw en zuiverheid van intentie. Als rajas overheerst, dan is er veel energie, vurigheid en transformatie. Indien tamas overheerst, is er status quo, stagnatie, en uiteindelijk intern verval, verrotting, corruptie, en lethargie. Ook het voedsel dat men eet, heeft invloed op de hoedanigheid (Bhagvad Gita hoofdstuk 17). Om gelukkig en gezond te zijn, is het belangrijk de hoedanigheid Sattva na te streven. Hierbij hoort een bepaalde manier van leven die vanuit diverse geschriften in het hindoeïsme beschreven worden, zoals de Ayurveda en de Bhagavad Gita. Deze drie hoedanigheden bepalen in de mens het denken, het gedrag en de persoonlijkheid. Varna De drie hoedanigheden spelen een belangrijke rol bij de Varna. De Varna is een simpele sociale structuur gebaseerd op individuele acties en functies. Elke varna heeft een eigen levensweg en bijbehorende plichten en taken. Brahmanen, (geleerde functies (bijv. priesters en leraren) - bijbehorende gunas zijn vredig, onbaatzuchtig en zelfbeheersing (overheersend Sattva). Kshattriya's (heersende en beschermende functies  (bijv. koningen, politici, politie en militairen) - bijbehorende gunas zijn verdedigen van gerechtheid (combinatie van Sattva en Rajas). Vaishya's (handel/commerciële functies (bijv. handelaren) – bijbehorende gunas zijn voldoening aan primaire en materiële behoeften in de wereld (combinatie, maar overwegend Rajas) Shudra's (Fysiek ondersteunende functies (bijv. boeren en fabrieksmedewerkers) bijbehorende gunas zijn ondersteunen van de maatschappij (combinatie) Hedendaags zijn er meningsverschillen over deze varnas, omdat deze verschillend worden geïnterpreteerd. Het kastenstelsel, zoals in India wordt gehanteerd, gebruikt deze varnas om een hiërarchische klassenverdeling te maken in de huidige maatschappij, met discriminatie tot gevolg. Dit is een voorbeeld van onjuiste interpretatie van deze teksten. Er zijn groeperingen die vinden dat de klassenverdeling in stand gehouden moet worden, waarbij je geboorte bepalend is voor tot welke Varna je behoort (janamvadhi). Er zijn groeperingen die vinden dat het niet van je geboorte afhangt, maar van je daden (karmavadhi). Anderen vinden deze verdeling naar klassen niet meer van toepassing op deze tijd en interpreteren dat iedereen alle varnas in zich draagt afhankelijk van je rol op een specifiek moment. In de verzen uit de Manusmriti die de varnas behandelen, kaarten meerdere verzen aan dat ondanks men onder een bepaalde varnas geboren is, het handelen van het individu bepaald tot welke varna men gerekend moet worden (vers 10.65). Tevens willen we ook twee belangrijke kanttekeningen aan de Manusmriti plaatsen. De Manusmriti is een complex historisch geschrift dat dateert van 200 jaar v. Chr en heel direct geschreven is (als wetten) is, waardoor deze een-op-een vertaalslag niet toepasbaar is op de moderne huidige tijd. Ondanks dat het onder de heilige geschriften van het hindoeïsme valt, heeft het niet dezelfde status als de Veda’s, Purana’s en Itihasa. De kern is dat aan elke functie een andere taak en gedrag is toebedeeld. Jouw natuurlijke aard en educatie zorgen ervoor dat jij jouw bijbehorende varna goed kan vervullen, zie het bijvoorbeeld als een beroep. Jouw geboorte bepaalt niet jouw varna, je moet namelijk ook beschikken over de essentiële vereisten om tot een bepaalde varna te behoren. Daarnaast is het belangrijk te realiseren dat elke varna even belangrijk is. Diverse voorbeelden kun je vinden in de verhalen van Shri Rama met Sabari mata of Shri Krishna in de Bhagavan Gita die ons laten zien dat varnas sociale (en niet hiërarchische) structuren brengen, omdat een ieder met dezelfde liefde en respect behandeld dient te worden. Jouw devotie naar God is belangrijker dan jouw varna. Lees een stuk hierover in het artikel “Lessen van de Ramayana”. De varnas zijn een zeer abstracte indeling van functies en niet eens goed voor te stellen in onze hedendaagse moderne maatschappij. Onze voorkeur is daarom om de teksten over varnas in de Manusmriti niet té letterlijk te nemen, en vooral de focus te hebben op jouw innerlijke roeping. De kern is om de combinatie van de gunas en varnas te zien, passend bij jou, en daarmee jouw Dharma te vervullen. In hoofdstuk 18 vers 42-44 van de Bhagavad Gita spreekt Shri Krishna ook over de intrisieke eigenschappen en gunas behorend bij deze vier varnas. Asrama Vervolgens heb je de verdeling in Asrama,  de vier levensfases waarin men zich bevindt: De celibate leerling (brahmacarin) – De tijd van leren en het focussen op het vermeerderen van kennis. Het gezinshoofd (grhastha) - Na het afronden van de studies, zet men de volgende stap naar het oprichten van een gezin gepaard met de taak om een actieve bijdrage aan de maatschappij te leveren. De woudkluizenaar (vanaprastha) - De volgende levensfase kan gezien worden als pensioen, waar men de taak heeft om aandacht aan zijn/haar spirituele groei te besteden. Tegelijkertijd heeft men de taak om terug te geven aan de maatschappij, of het nu materiële, intellectuele of spirituele kennis of rijkdom is. De wereldverzaker (samnyasin) - In deze fase focust men zich volledig op meditatie en spirituele groei om verlossing te bereiken. Door deze uiteenzetting van de levensfase (asrama) is ook inzichtelijk dat elke levensfase zijn eigen taken en verantwoordelijkheden heeft. Deze levensfases (asrama) worden beschreven als een gids voor het leven en dit is geen verplichte route die iedereen zou moeten bewandelen. Svadharma Als laatst maar niet minder belangrijk: Svadharma (sva = eigen). Dit is een ieders eigen Dharma. Dit komt vanuit een ieders eigen individu en bijbehorende rollen, roeping, ambitie en dergelijke. Deze innerlijke roeping brengt een eigen taak of plicht, die voor iedereen anders kan zijn. Elk individu heeft verschillende rollen en bekleed verschillende functies in dit aardse leven. Dit zorgt niet alleen voor plichtsbesef, maar ook een Dharma dat in contact staat met het denken, voelen en handelen van een individu. Daarom kan jouw Dharma net iets anders omvatten dan de Dharma van een ander. Dit filmpje legt het bovenstaande nog eens rustig uit: Samenvattend is de Dharma van een individu afhankelijk van Gunas, Varnas, Ashram en een eigen Svadharma, waarin ook situatie specifieke onderdelen, zoals relaties en beroepen, mee. श्रेयान्स्वधर्मो विगुण: परधर्मात्स्वनुष्ठितात् | स्वभावनियतं कर्म कुर्वन्नाप्नोति किल्बिषम् || sreyan sva-dharmo vigunah para-dharmat sv-anusthitat svabhava-niyatam karma kurvan napnoti kilbisam “Het is beter om je eigen Dharma (Svadharma) te doen, ook al vervul je die onvolmaakt, dan om de Dharma van iemand anders op je te nemen en die volmaakt te vervullen. Dharma die is voorgeschreven op grond van iemands aard, leiden nooit tot zonden.“ - Shri Krishna (Bhagavad Gita 18:47) Ga eens na bij jezelf: In welke levensfase zit ik nu? Heb ik plichten richting mijn gezin, familie, vrienden en hoe voer ik die uit? Wat is mijn taak in deze levensfase? Is dat studeren, werken, een gezin onderhouden, bijdragen aan de maatschappij en/of spirituele groei? Welke passie en roeping heb ik vanuit mijzelf om te vervullen? Hoe zorg ik ervoor dat ik mijn doelen ga behalen? In het volgende artikel gaan we verder in op Dharma vanuit de Ramayana en Bhagavad Gita, met voorbeelden van Dharmsankat (ethische dilemma’s) en wat juist is.

Het hindoeïsme omvat religie, maar stipt ook andere onderwerpen aan die tot op heden in ons dagelijkse leven waardevol zijn. Een van die onderwerpen belichten we in dit artikel: de oorzaken van verdriet. Vroeg of laat krijgt elk mens met verdriet te maken als essentieel onderdeel van onze geestelijke leerweg in het leven. Dit artikel gaat in op de Yoga Sutra’s van Patanjali en hoe dit ons inzichten geeft in het ervaren en begrijpen van verdriet. Hierdoor zal het ons helpen met de verwerking van verdrietige situaties. Dr. Patanjali Patanjali schreef ongeveer 2000 jaar terug de Yoga Sutra’s. Hij gaf ons daarmee inzichten in hoe men zich door scholing, spirituele inspanning en geestelijke beheersing hogere niveaus van bewustzijn (en zelfs verlossing) kan bereiken. De wijsheid en lessen die hij ons meegeeft, helpen ons in het leven om spiritueel te groeien. Hij vertelt over waarden, hoe gelukzaligheid eruitziet, hoe de geest beheerst kan worden, over het achtvoudige pad van Raja Yoga en over de verlossing. Daarnaast behandelt hij vijf vormen van menselijk verdriet en hoe we daarmee kunnen omgaan Pancha Klesha अविद्यास्मितारागद्वेषाभिनिवेशाः पञ्च क्लेशाः॥३॥ Avidhya asmita raga dvesh abhiniveshaah panca kleshah Onwetendheid, ego, verlangen, afkeer en in leven willen blijven, zijn de vijf vormen van menselijk leed. Yoga Sutra, Hoofdstuk 2 vers 3 In hoofdstuk 2, vers 3 spreekt Patanjali over de Pancha Klesha's (Pancha = vijf, Klesha = vergif). Hiermee doelt Patanjali op de vijf oorzaken van het menselijk lijden: avidhya, asmita, raga, dvesha en abhinivesha. Avidhya (onwetenheid) अविद्या क्षेत्रमुत्तरेषाम् प्रसुप्ततनुविच्छिन्नोदाराणाम् ॥४॥ avidhya ksetram-uttarsam prasupta-tanu-vicchinna-udaranam ||4|| De bron van onwetendheid is de basis van waaruit de andere oorzaken rijzen, in de verschillende vormen: inactief, verzwakt of actief. अनित्याशुचिदुःखानात्मसु नित्यशुचिसुखात्मख्यातिरविद्या ॥५॥ anitya-asuci-duhkha-anatmasu nitya-suci-sukha-atma-khyatih avidhy ||5|| Onwetendheid is het aannemen als waarheid van de niet-eeuwige, onzuivere en pijnlijke en niet-zelve in plaats van de eeuwige, pure, gelukkige Aatma. Avidhya is de eerste oorzaak die beschreven wordt. Avidhya (a = niet, vidhya = kennis), vertaalt zich naar onwaarheid of onwetendheid. Onwetendheid of het negeren van waarheid zijn brede termen. Indien wij niet begrijpen wat de waarheid is, kan dit verdriet veroorzaken. We accepteren dan de niet-waarheid voor waarheid. Bijvoorbeeld door het niet herkennen van wie wij daadwerkelijk zijn: het lichaam of de ziel? Of door het niet herkennen dat ons aardse leven en de illusies (maya) in onze wereld tijdelijk zijn. De waarheid leren begrijpen is niet eenvoudig. Tegenwoordig wordt ook via de huidige media fake news en onwaarheden verspreid. Ook artikelen en foto's op social media worden voor waarheid aangezien, terwijl dat niet altijd zo is. Deze onwaarheden voor waarheid aanschouwen, kan zorgen voor verdriet. Vidhya is zo belangrijk dat men zegt dat Avidhya ook deels de oorzaak is van de overige 4 kleshas. Asmita (ego) दृग्दर्शनशक्त्योरेकात्मतैवास्मिता ॥६॥ drg-darsana-saktyoh-eka-atmata-iva-asmita ||6|| De oorzaak egoïsme ontstaat door de vergissing van het oordelende verstand als het pure bewustzijn te zien. Asmita gaat vaak over egoïsme en dit wordt dikwijls in verband gebracht met arrogantie: Me, Myself and I. Wij zijn ons dan niet bewust dat wij allemaal onderdeel zijn van een groter Goddelijk gebeuren hier op aarde. Wij zijn namelijk niet het lichaam, maar de ziel. Die voortdurende focus op alleen wat het ‘ik’ belangrijk vindt, zal leiden tot lijden. In de huidige coronacrisis is ook duidelijk het verschil te zien tussen mensen die dienstbaar zijn in de zorg met gevaar voor eigen leven en mensen die het eigenbelang voorop stellen. Zij negeren de maatregelen, die helpen om deze pandemie te bestrijden voor een groter eigen voordeel. Dit egoïsme kan leiden tot verdriet. Echter, egoïsme is meer dan alleen arrogantie. Egoïsme gaat ook over het herkennen van het ik en daarin het verschil zien met het lichaam en emoties. Men zegt vaak ‘ik ben moe’ of ‘ik ben verdrietig’ en gaan daarmee op in dat gevoel. Door op te gaan in onze emoties en de controle kwijt te raken, kunnen we anderen en onszelf raken. Zo komt het vaak voor dat we erg boos zijn geweest op iemand en achteraf spijt krijgen, omdat onze reactie wellicht niet helemaal correct was. Wanneer wij onze gedachtes en gevoelens waarnemen in plaats van beleven, brengen we minder schade aan ons leven en het leven om ons heen. Raga (verlangens) सुखानुशयी रागः ॥७॥ sukha-anusayi ragah ||7|| Gehechtheid is hetgeen dat plezier navolgt Raga (verlangens) is de derde oorzaak van verdriet. Onze verlangens hechten ons aan datgene (waarvan we denken) waar we plezier aan hebben. Echter, plezier vinden in de dingen die gestuurd worden door onze geest zal nooit volledige voldoening kunnen geven. Het “echte” plezier kunnen we alleen in onszelf vinden aan de hand van een gebalanceerde en onthechte geest. Het verlangen kan zich in diverse vormen uiten en ook leiden tot verslavingen. Het verlangen naar een mooier uiterlijk, naar een nieuwe vriendschap of betere relatie, naar geluk en rijkdom kan zelfs groter verdriet tot gevolg hebben dan alleen verdriet in onszelf. Bijvoorbeeld in het geval van de overconsumptie (het overmatig verbruik van natuurlijke grondstoffen vanwege de drang naar meer en betere voeding, producten en diensten), waardoor onze planeet beschadigd raakt en andere mensen uitgebuit worden met alle gevolgen van dien voor de volgende generaties. Dit zijn allemaal vormen van hoe het focussen op wat ons plezier zou geven in het huidige moment, ons juist verdriet brengt op de langere termijn. We verliezen uit het oog wat we wél bezitten, door te focussen op wat we niet hebben. Dvesha (afkeer) दुःखानुशयी द्वेषः ॥८॥ duhkha-anusayi dvesah ||8|| Aversie is datgene dat zich afzet van onplezierigheid of pijn Dvesha (afkeer) is de vierde oorzaak van verdriet. Het tegenovergestelde van verlangen, namelijk afkeer, zorgt ook voor verdriet. Wat we niet leuk vinden, dat gaan we immers uit de weg. Dit gaat echter niet altijd goed, want we kunnen nare situaties niet (voor) altijd uit de weg gaan. Ook aversie voor concrete zaken kan leed veroorzaken. Denk hierbij aan discriminatie en racisme. Wanneer er een afkeer is voor een bepaalde afkomst, religie, seksualiteit zorgt dat voor verdriet. Dit zien we terug in het verleden met de slavernij en apartheid, maar ook de vormen van discriminatie en racisme in het heden. Denk daarbij aan islamofobie, afkeer tegen LHBTI’ers en racisme. Niet al het afkeer heeft impact op een groep of iemand anders, maar heeft wel impact (bewust of onbewust) op de persoon zelf. Daarom is het belangrijk om boven elke vorm van afkeer te staan. Abhinivesha (in leven willen blijven) स्वरस्वाहि विदुषोऽपि समारूढोऽभिनिवेशः ॥९॥ sva-rasa-vahi vidusah api sama-rudhah abhinivesah ||9|| Ook de geleerden kennen een liefde voor de voortzetting van het leven en de angst voor het einde daarvan. Abhinivesha is de vijfde oorzaak van het lijden. Dit kennen we ook als ons survival instinct, of de wil om in leven te blijven en niet willen sterven. Aangezien de dood onvermijdelijk is, is verzet of angst tegen de dood een grote bron van lijden. We kunnen deze situatie namelijk niet uit de weg gaan. Onze ziel is onsterfelijk. Door ons begrip te versterken in dat wij in werkelijkheid onze onsterfelijke ziel zijn, leren we hiermee omgaan. Het einde van dit fysieke leven is niet het einde. Maar omdat wij zo onszelf één voelen met het lichaam, voelen we angst om dit lichaam en deze wereld te verlaten. Het hindoeïsme leert ons het maximale te halen uit dit leven om vervolgens, wanneer de tijd verstreken is, de stap te maken naar een volgend station. Om het maximale eruit te halen, is het belangrijk om lichaam en geest gezond te houden. Ayurveda, yoga en meditatie zijn de tools daarvoor. De oplossing We hebben de materie van de Pancha Klesha’s behandeld. Door de vijf oorzaken van menselijk leed te begrijpen kunnen we onze geestelijke instelling of mindset veranderen. We kunnen ons focussen op het leven vanuit onze ziel en begrijpen dat aan ons fysieke bestaan een einde komt, maar niet aan ons geestelijke bestaan. We kunnen leren onze verlangens onder controle te houden, door begrip en toepassing van ook andere wijze lessen uit het hindoeïsme. De Yoga Sutra’s van Patanjali gaat in op hoe we met behulp van yoga deze problemen kunnen overstijgen. Het leven naar onze dharma leert ons hier ook een balans in te vinden. We kunnen leren om in moeilijke situaties door te zetten en deze niet uit de weg te gaan. Bhakti en kennis kan ons daarbij een steuntje in de rug geven. Zo zorgt het hindoeïsme vanuit allerlei hoeken voor een gezond leven waarin wij allen kunnen groeien.

Afgelopen vrijdag zijn de maatregelen door het kabinet aangescherpt om het aantal besmettingen met corona terug te dringen. Wij worden dus verzocht om, nog meer dan dat we al deden, onze verantwoordelijkheid te nemen om dit ongekende virus onder controle te krijgen. Dit heeft een enorme impact op ons dagelijks leven als individu, maar ook op onze familie, op de economie en op de gehele samenleving. Hoe kunnen grondbeginselen zoals Dharma en Karma helpen tot persoonlijke groei in deze corona crisis? In verbinding met mijn Dharma Het hindoeïsme (Sanatan Dharma) is meer dan alleen een religie, maar een levenswijze met een totaalpakket dat je antwoorden geeft over God, het universum en het leven als mens. Het belangrijkste onderdeel is misschien wel Dharma. Dharma is veelomvattend en we zullen aparte artikelen aan wijden om dit goed toe te lichten. In het kort kun je Dharma zien als de morele verantwoordelijkheid die een mens draagt. Alle plichten, normen, gewoonten, wenselijk gedrag en dergelijke van een individu in relatie tot zichzelf, tot een ander, tot de maatschappij en tot het universum. De Dharma is voor iedereen anders en in elke situatie verschillend. Hoe blijf je zo dicht mogelijk bij je Dharma? De corona crisis kan ervoor zorgen dat je uit balans raakt, dat je vaker stress hebt, of dat je relaties met anderen op gespannen voet komen te staan. Ben je je er van bewust dat dit meestal op de automatische piloot gebeurt? Dan kun je teruggrijpen naar jouw Dharma en een moment voor jezelf nemen. Probeer dan antwoorden te geven op de volgende vragen: Wat leer ik over mezelf? Door in nieuwe situaties terecht te komen, kun je nieuwe inzichten krijgen over wat je (on)belangrijk vindt. Kan ik de normen en waarden die ik mezelf stel, blijven hanteren of zorgen de omstandigheden er steeds voor dat ik handel naar de situatie en niet meer de controle heb (bijv. emoties, irritaties, discussies, tijd verdoen, niet vooruitkomen, bezig zijn met anderen, etc.)? Kan ik nu de aandacht geven aan mijn ambities en stil staan bij wat wil ik bereiken? Hoe zorg ik ervoor dat ik mijn plichten naar mezelf, naar anderen en naar de wereld blijf vervullen, ondanks de intelligente lockdown? Plichten naar jezelf kunnen zijn: tijd en aandacht voor jouw eigen gezondheid (lichaam en geest), kennisverwerving (bijv. het volgen van cursussen), zelfbeheersing balans in (ont)spanning. Plichten naar anderen kunnen zijn: met respect en liefde omgaan met uw naasten, relaties onderhouden ook op afstand, elkaar helpen in moeilijke periodes, verantwoordelijk omgaan met de maatregelen in jouw land. Plichten naar de wereld kunnen zijn: bewust omgaan met alles dat de natuur ons geeft zoals voedsel, water, dieren en het klimaat. Je kunt voor jezelf eenmaal per week minimaal tien minuten nemen, om deze vragen te beantwoorden zodat je continue de leiding hebt in jouw leven. In verbinding met mijn Karma Karma is ook een bijzonder belangrijk onderdeel in het hindoeïsme. Het betekent meer dan actie-reactie, of wat je zaait zal je oogsten. Binnenkort zullen wij meer artikelen hieraan wijden om er dieper op in te gaan, maar de basis van Karma is eenieder wel bekend: Elke handeling zorgt voor een opvolgend effect. Met handelingen wordt niet alleen een uitvoerend actie bedoeld maar ook jouw denken, de woorden die je gebruikt en het niet handelen is ook een handeling. Bijvoorbeeld: Het gebruik van een plastic tasje heeft geen direct effect op de opwarming van de aarde (klimaatverandering), maar indirect draag het wel bij en heeft jouw handeling dus mede-effect. Nu kunnen we deze Karma ook toepassen op corona en ons handelen. Individu Wij kunnen ervoor zorgen dat wij (intern) ons lichaam en geest op zo’n staat van gezondheid brengen dat negatieve effecten van buiten (bijv. coronavirus) geen/minimaal effect hebben. We hebben als individu geen controle op de pandemie zelf, maar kunnen wel degelijk onze gezondheid waarborgen door elke dag er bewust mee bezig te zijn. Ziekte is onderdeel van het leven en is vaak het gevolg van onze actie en reactie. Het gaat in het hindoeïsme niet alleen om de fysieke gesteldheid van de mens, maar om de totale gezondheid. Gezondheid is bewezen afhankelijk van diverse factoren, zoals voeding, stress, rust, blessures, straling, etc. Wij bepalen zelf welke voeding wij binnen krijgen en kunnen ook de andere factoren sturen die ons lichaam beïnvloeden. Bij het reduceren van stress is snel het verband te leggen met yoga en meditatie. Yoga en meditatie kennen hun oorsprong in het hindoeïsme en brengen lichaam en geest in balans. Stress kan een signaal zijn dat jouw Karma (handelen) niet in lijn is met jouw Dharma (morele plicht). Ben je bewust van deze effecten op je lichaam? Welke zou je willen reduceren? Vervolg stappen nemen in yoga & meditatie? Neem een effect waarvan jij vindt dat het een slechte invloed op je lichaam en geest heeft en ga in actie om dit effect te verminderen. Samenleving Dit is de Karma die wij vaak vergeten, omdat dit ten gevolge is van indirecte acties. Welk effect heeft mijn handelen op de mensheid, de dieren, de planten, het klimaat, Moeder Aarde (Dharti Mata). Het doden van dieren, van een mier tot een olifant, zorgt voor disbalans in de natuur met de gevolgen van dien. Als wij, als intellectuele wezens, hier goed voor zorgen dan zal het ook goed voor ons zorgen. We ervaren diverse problemen in de wereld, zoals klimaatverandering en ziektes. als gevolg van het handelen van de mens. Wij zijn afhankelijk van bacteriën, virussen, dieren en planten. Zodra wij deze natuur in disbalans brengen, zal het onze gezondheid ook verstoren. Als wij een betere toekomst willen, betekent dat wij veranderingen in onze maatschappij moeten bewerkstelligen. Denk hierbij aan de consumptiemaatschappij, de vleesindustrie en allerlei andere maatschappelijke onderwerpen die een (indirect) negatief effect hebben op de aarde en onze samenleving. Wat kun jij doen om de negatieve impact op de aarde te verminderen ? Jouw footprint (het effect je achterlaat op de aarde) is onderdeel van een totaal effect op de hele mensheid. Afsluitend op corona en het hindoeïsme: Het hindoeïsme biedt een brede kijk op de wereld en jouw Dharma in elke situatie. Dit kan een moment zijn om jouw Dharma te herzien. De negatieve effecten (Karma) kunnen we beperken door enerzijds intern goed aandacht te geven aan ons lichaam en extern goed aandacht te geven aan onze aarde met alle bijbehorende flora en fauna.

In het hindoeïsme komt op verschillende manieren naar voren dat Shri Ganesh als eerste wordt aanbeden. Of het nu voor een puja is, of voor het starten van een nieuwe opdracht, het is eigenlijk voor elk nieuw begin. Deze week zijn wij gestart met dit hindoe platform en luiden het nieuwe begin in met onze dankbaarheid richting Shri Ganesh. Met deze gedachte delen we dit artikel met jullie. Het antwoord op zo’n vraag kan op verschillende manieren beantwoord worden. Dit kan aan de hand van een typisch verhaal uit een Purana (mythologisch en in dit geval de Shiv Purana), aan de hand van de krachten van Shri Ganesh, en aan de hand van de chakra's. वक्रतुण्ड महाकाय सूर्यकोटि समप्रभ | निर्विघ्नं कुरु मे देव सर्वकार्येषु सर्वदा || Vakra-Tunndda Maha-Kaaya Suurya-Kotti Samaprabha | Nirvighnam Kuru Me Deva Sarva-Kaaryessu Sarvadaa || Ik groet (Shri Ganesh) degene met de gekrulde slurf en een groot lichaam, die schittert als miljoenen zonnen, Oh heer, alstublieft maak mijn weg vrij van obstakels en zegen mij altijd in mijn werk. Mythologische betekenis In de Shiv Purana wordt verteld dat Parvati met haar goddelijke krachten een zoon creëerde en hem Vinayak noemde. Zij instrueerde hem de wacht te houden en niemand het huis binnen te laten. Shiva werd door Vinayak tegengehouden, waarna Shiva hem onthoofde. Parvati was zeer ongelukkig toen ze dit zag, waarna Shiva aan zijn onderdanen de opdracht gaf om een bijpassende hoofd te vinden. Een olifantenhoofd werd op goddelijke wijze geplaatst op het lichaam en de jongen kreeg de bijnaam: Gajaanan (hij met de olifantenhoofd). Vervolgens (in de Shiva Mahapurana Rudra Samhita, hoofdstuk 18) wordt geschreven dat Parvati hem als haar zoon lief had en hem daarom zegende om altijd als eerst aanbeden te worden. Diezelfde zegen kreeg hij ook van Brahma, Vishnu en Shiva met zijn nieuwe naam Ganesh (leider van de groep). Sterker nog, in de Shiva Purana zegt Brahma dat indien men niet Ganesh als eerste aanbidt, maar wel de overige goddelijke vormen, dat deze aanbidding zinloos zal zijn. Krachten van Shri Ganesh Shri Ganesh staat bekend om zijn krachten in het verwijderen van obstakels (Vighnaharta). Omdat hij obstakels verwijdert, wordt hij bij elk nieuw begin aanbeden. Dit zien we terug in Puja's en Sanskars, bij heilige boeken zoals de Ramayana, etc. In de praktijk zijn er verschillende momenten, voornamelijk in India, dat men Shri Ganesh aanbidt, waar in een ieder zijn eigen keuze maakt: het openen van een nieuwe zaak, het starten van een nieuwe (auto)rit, het beginnen van de opname van een nieuwe (Bollywood) film. Maar goed, het gaat om het verwijderen van obstakels, zodat je succesvol zult zijn in het afronden van je taken! Daarnaast staat hij symbool voor de intelligentie en wijsdom (Buddhipriya, wat omschreven kan worden als iemand met een goed stel hersenen). Ganesh & Yoga Yoga gaat niet alleen om bewegen en sport, maar vooral ook het openen van je chakra's. Er zijn zeven chakra's in ons lichaam die elk op een bepaalde plek in ons lichaam een energie centra zijn. De laagste van deze is de Muladhara Chakra en de hoogste is de Sahasrara Chakra. Er is een continue golf van energie (Kundalini energie) van beneden naar boven. De Muladhara Chakra is de fundering vanwaar de kracht naar boven gaat. Volgens de Kundalini Yoga zit de kracht van Shri Ganesh in deze Muladhara Chakra, van waar uit de kracht naar boven gaat. Start jij iets nieuws of wil je op een bepaalde dag Ganesha aanbidden, vind hier de mantra’s en de aarti's van Shri Ganesh! Of luister ze direct via YouTube op onze playlist. We horen graag wat je vond van het artikel! Voel je vrij om het artikel te delen in je kringen. Elke zondag kan je van ons een gloednieuw artikel verwachten. Heb je zelf een interessante vraag waar je graag het antwoord op wil weten of een ander interessant onderwerp voor een artikel? Laat het ons weten, via de contactpagina.

In het vorige artikel hebben we uitgelegd wat Ayurveda inhoudt en hebben we kort de drie dosha’s genoemd. Dit artikel beschrijft van de drie dosha’s de samenstelling, de functies in het lichaam, de emoties die de dosha’s regelen en de plaats waar ze aanwezig zijn. Daarnaast beschrijft dit artikel welk voedsel op welke dosha invloed heeft. Houd er rekening mee dat de constitutie niet perse 1 dosha is maar een combinatie van verschillende dosha’s kan zijn, waarbij bijvoorbeeld de een dosha wat meer overheerst dan de ander dosha. Vata (lucht en ether) Vata is de dosha van het bewegen en het bestaat uit de elementen lucht en ether. Hierbij kan je denken aan alles wat in het lichaam beweegt, het zenuwstelsel en de ademhaling. Vata regelt een groot aantal belangrijke functies in het lichaam, zoals de ademhaling, de bloedsomloop ende bewegingen in spieren en weefsels. Daarnaast beheerst Vata emoties als angst nervositeit en pijn. Vata is in het lichaam aanwezig in de dikke darm, de oren, de dijen en in de botten. Pitta (vuur en water) Pitta is de dosha van de stofwisseling en de emoties en bestaat uit de elementen vuur en water. Pitta regelt onder andere ons lichaamstemperatuur en de spijsvertering. Pitta staat in ons lichaam voor vuur en is aanwezig in onze maagsappen en verteringszuur. Het stelt ons in staat om ons eten op een goede manier te verteren, maar heeft ook invloed op het gezichtsvermogen, lichaamskleuring en de manier waarop je hormonen werken. Pitta is in ons lichaam onder andere aanwezig in de dunne darm, de maag, de ogen en in het bloed. De mensen waar Pitta overheerst, zijn goede sprekers, intelligent, kunnen sneller jaloers, boos en haatdragend zijn en geven graag leiding. Kapha (aarde en water) Kapha is de dosha van stevigheid, stabiliteit en structuur en bestaat uit de elementen water en aarde. Kapha regelt in het lichaam alles wat met de structuur van het lichaam te maken heeft. Dit is onder andere het vormen van de spieren, botten en het vet. Kapha is in ons lichaam aanwezig in onder andere de borst, de mond, de keel en in het hoofd. Het geeft ons kracht, stabiliteit en immuniteit/weerstand tegen ziektes. Kapha zorgt voor de eigenschappen tevredenheid, tolerant, liefdevol, maar kan ook zorgen voor hebberigheid en afgunst. Test wat jouw primaire dosha is Nu we hebben uitgelegd wat de verschillende dosha’s inhouden, wat hun kenmerken zijn en waar ze aanwezig zijn hebben we een Nederlandse dosha test. Hier kun je, door het beantwoorden van een aantal vragen, jouw dosha samenstelling bepalen. Ieder mens bestaat uit een unieke combinatie van Vata, Pitta, en Kapha. De zeven mogelijke combinaties zijn: Vata, Pitta, Kapha, Vata-Pitta, Pitta-Kapha, Vata-Pitta-Kapha. Let wel: een test is niet ter vervanging van een consult. Wanneer je een geleerde Ayurveda arts voor je hebt, kan diegene met een getrainde blik naar jou kijken en weet hij meer van de definities en kenmerken. De dosha test is puur informatief. https://www.agn-ayurveda.com/ayurveda-test Voedingsmiddelen en de drie dosha's Zoals in het vorige artikel kort is besproken is het belangrijk afhankelijk van je dosha samenstelling een bepaald dieet te volgen. Als de dosha’s niet in balans zijn en bijvoorbeeld Pitta overheerst, dan is het volgens Ayurveda niet aanbevolen om te veel voedsel te eten dat Pitta doet toenemen. Het eten van rauwkost verhoogt Vata, omdat het veel lucht bevat. Het eten van te veel peper verhoogt Pitta, omdat het vuur en hitte bevat. Koude dranken drinken verlaagt Pitta en tevens Agni, omdat het een verkoelende werking heeft. Veel eten of zoet eten verhoogt Kapha, omdat het aarde bevat en meestal zwaar is. Op die manier zorg je ervoor dat de disbalans niet toeneemt. Alle voedingsmiddelen die je tot je kan nemen passen geheel of gedeeltelijk bij een van de drie dosha’s. Hieronder een aantal voorbeelden die juist wel helpen voor de 3 dosha’s. Voedsel dat onder andere wordt aanbevolen voor een Vata: pompoen, tofu, komkommer, mango, amandelen en rijst. Voedsel dat onder andere wordt aanbevolen voor een Pitta: Bruine bonen, soja, tofu, kikkererwten, tempeh en zuivel. Voedsel dat onder andere wordt aanbevolen voor een Kapha: aubergine, appel, peer, mais, geitenmelk en zonnebloem/ pompoenpitten. Agni en Ama Met Agni wordt de spijsvertering (verteringsvuur) bedoeld. Deze is van groot belang voor de vertering van voedsel. Agni kan door verschillende omstandigheden worden versterkt of verzwakt. Als agni verzwakt is, dan wordt het voedsel minder goed verteerd. Hierdoor ontstaat Ama. Ama (Onverteerde voedingsresten) hoopt zich op door de verzwakte agni en kan door ophoping in het lichaam zorgen voor blokkades waardoor je ziek kan worden. Vermijd daarom rauw en ongekookt voedsel, omdat dit moeilijker te verteren is voor het lichaam. Ook koud voedsel en koude dranken worden afgeraden, omdat ze het spijsverteringsvuur (agni) blussen. Dit heeft een negatief effect op de vertering van het eten en zorgt ervoor dat er in je lichaam meer ama gevormd wordt en blijft. In ons volgende artikel zullen we meer praktische tips geven vanuit de Ayurveda die helpen bij een gebalanceerd leven. De Yogadokter over Ayurveda en de menstypes - YouTube

Vanuit de Westerse filosofie zijn we gewend dat je medicatie nodig hebt om te herstellen van een ziekte. Inmiddels zien we ook een verschuiving naar preventieve maatregelen. Gelukkig worden er steeds vaker andere aspecten aangehaald die belangrijk zijn voor een gezond lichaam en krachtige geest: voeding, sport, slaap en rust. De hindoegeschriften, die al duizenden jaren oud zijn, bevatten kennis over het lichaam en geneeskunde op een andere wijze dan we gewend zijn: Ayurveda. Steeds vaker wordt de kennis uit deze alternatieve geneeswijze geprezen. In deze artikelreeks bespreken we wat Ayurveda is, de basiskennis over de dosha’s zodat je eenvoudig zelf een test kunt doen om te zien welke dosha je hebt en nog meer interessante kennis die jou gaan helpen in je dagelijks leven om gezond te leven en ziektes te vermijden. Wat is Ayurveda? Ayurveda is een levenswijze en een geneeskundig systeem die al zeker meer dan 5.000 jaren wordt beoefend door de mens en het wordt ook wel de oudste geneeskunst van de wereld genoemd. Als we Ayurveda willen begrijpen, dan is het belangrijk om te weten wat Ayurveda betekent. Ayurveda bestaat uit twee woorden Ayus en Veda. Ayus betekent het leven en Veda betekent kennis. Ayurveda leert ons dus de kennis over het leven en het leert ons hoe wij op een natuurlijke wijze gezond kunnen blijven. De kennis en het geneeskundig systeem van de Ayurveda is afkomstig uit de Vedas. Hiervan is de Rig Veda een voorbeeld. In de Rig Veda staan ongeveer 2.000 manieren om ziektes te genezen door gebruik te maken van wortels, stengels en bladeren van planten. Helaas groeien tegenwoordig niet meer alle wortels, stengels en planten, maar de teksten over de Ayurveda behandelen meer dan alleen medicijnen. Er wordt ook geschreven over massages, speciale diëten en zelfs operaties (zoals het verwijderen van nierstenen). Dhanvantari wordt gezien als de grondlegger van de Ayurveda. Hij is degene die de kennis over Ayurveda geopenbaard heeft voor de mensheid. Wat zijn de dosha's? Volgens Ayurveda is ons lichaam opgebouwd uit de 5 elementen. Het hele universum, waar wij deel van uitmaken, is uit deze 5 elementen opgebouwd. Deze elementen zijn Akash (ether), Vayu (lucht), Agni (vuur), Jal (water) en Prithvi (aarde). De drie dosha’s (constituties) bestaan uit een samenstelling van deze elementen. Deze drie dosha's zijn: Vata (spreek uit Waat), Pitta (spreek uit Piet) en Kapha (spreek uit Kaf). De dosha Vata bestaat primair uit de elementen lucht en ether, de dosha Kapha uit de elementen aarde en water en de dosha Pitta uit de elementen vuur en water. Deze elementen en dosha's hebben hun eigen verhouding, structuur en plaats in je lichaam. De natuur, oftewel Prakriti, is de “norm” van een persoon qua lichamelijke en geestelijke balans. Dit is de gezonde staat van Vata, Pitta en Kapha. Vikriti is de huidige staat van Vata, Pitta en Kapha. Deze twee staten kunnen van elkaar verschillen; hoe groter het verschil, des te meer kans op aandoeningen en ziekten. Wanneer de dosha’s in de juiste verhouding in het lichaam aanwezig zijn, dan functioneert je lichaam normaal en ben je niet ziek. Zijn de dosha’s niet in balans, dan kan het lichaam ziek worden. Een gespecialiseerd Ayurvedische arts kan aan de hand van je klachten bepalen welke dosha uit balans is. Wanneer dit duidelijk is, raadt de arts een bepaalde behandeling aan. Dat kan een geneesmiddel zijn, maar het is ook gebruikelijk dat de arts aanbevelingen doet om bepaald voedsel te eten of juist te vermijden. Wanneer de praktiti dosha bekend is, kunnen het persoonlijk dieet en de levensstijl volgens deze combinatie worden aangepast om zo een gezonde levensstijl te volgen. Elke persoon is uniek en heeft daardoor dus ook unieke voedingsbehoeften. Een combinatie van een juist dieet, lichaamsbeweging en levensstijl zorgen ervoor dat er niet te veel wordt afgeweken van de “norm” van de natuur. Zo wordt de gezondheid behouden. Samadoshah Samagnischa Samadhatumalahkriyaah, Prasannaatmendriyamanah Swastha Iti Abhidheeyate. Degene wiens dosha (= bio energie), agni (= spijsverteringsvuur), dhatu (= weefsel) en mala (= uitscheidingsproduct) in balans zijn, en wiens aatma (= ziel), indriya (= zintuigen) en mann (= geest) vreugdevol zijn, is gezond. Sushruta Samhita, Sutrasthan, hoofdstuk 15, vers 10 Volgens de leer van de Ayurveda bepalen de dosha’s niet alleen je fysieke gesteldheid maar ook je karakter. Het karakter dat je hebt, kan worden versterkt of verzwakt als je bepaalde voeding tot je neemt die een bepaald dosha versterkt. Bepaalde eigenschappen kunnen worden gekoppeld aan de doshas, waardoor het belangrijk is om te weten wat voor voedsel je tot je neemt. Zo bevordert Vata bij normaal functioneren de concentratie, de spraak, de smaak en het proeven van je eten. Pitta draagt bij aan je geheugen en het denkvermogen. Daarnaast geeft het je huid zijn kleur. Pitta helpt vet, olie en andere zaken waarmee de huid wordt ingesmeerd op te nemen. Kapha maakt het voedsel vochtig dat in de maag terecht gekomen is en helpt het in stukjes te verdelen en houdt onze gewrichten stevig. In het volgende artikel zullen we uitgebreid stil staan bij de kenmerken van de drie doshas en het effect van onze voeding hierop.

Op zondag 20 november vond online ons laatste event van dit jaar plaats. Ditmaal in het teken van gelijkheid binnen het hindoeïsme. Wil jij weten hoe het was en welke interessante inzichten er gedeeld werden? Lees dan snel verder! Het onderwerp Herken Mijn Hindoeïsme zijn events gericht op het uitwisselen van ervaringen en inzichten over bepaalde onderwerpen van het hindoeïsme. We bespreken onderwerpen waar we in ons dagelijks leven mee te maken hebben en dit keer ging het over gelijkheid. Dit onderwerp is de afgelopen maanden veelvuldig in het nieuws geweest, zoals de OneLove armband op het WK. Ook in ons dagelijks leven hebben we te maken met (on)gelijkheid, bijvoorbeeld bij verschillende regels die voor mannen en vrouwen gelden, zowel in onze maatschappij als binnen de Hindoestaanse gemeenschap. Al dit soort onderwerpen kwamen aan bod op het event! Het event Het event begon met een korte welkom van Sunjay, de voorzitter van Mijn Hindoeïsme. Vervolgens werd het onderwerp geïntroduceerd en werden de deelnemers verdeeld in twee breakout rooms. Deze breakout rooms werden geleid door Sunjay en Akash (Event teamlid) met ondersteuning van Akshay, Gagen, Rajiv en Sateesh (Content teamleden). De onderwerpen die voornamelijk besproken werden, waren: Zijn mannen en vrouwen gelijk volgens het hindoeïsme? Hoe gaan we om met traditionele ongelijkheid tussen man en vrouw? Welke taboes heersen er nog en hoe kun je die doorbreken? Wat zegt het hindoeïsme over OneLove, queer en gelijkheid? Er werden vele interessante opvattingen gedeeld waardoor er levendige gesprekken ontstonden. Wist je bijvoorbeeld dat het hindoeïsme één van de weinige religies is die het Goddelijke in vrouwelijke gedaante aanbidt? Navratri is hier een goed voorbeeld van, waarin we Durga Mata en haar manifestaties vereren. Ook zijn er naast de bekende mannelijke Rishi's (geleerden) ook vrouwelijke Rishika's die hun kennis en wijsheid verspreid hebben. Binnen het hindoeïsme heeft de vrouw daarom een vooraanstaande positie. Er wordt zelfs gezegd dat daar waar een vrouw niet aanbeden wordt, God niet zal verschijnen. Deze vooraanstaande positie komt in de praktijk helaas niet altijd voor. Wereldwijd worden vrouwen nog steeds vaak achtergesteld of soms zelfs buitengesloten. Zo wordt aan een ongestelde vrouw verteld dat ze niet naar de mandir mag gaan of worden vrouwen op de werkvloer gezien als minder dan de mannen. Ook over de One Love armband werd er veel gesproken. Voorafgaand aan het WK in Qatar hadden een aantal spelers en landen aangegeven een speciale One Love aanvoerdersband te zullen dragen om daarmee de LHBTIQ-gemeenschap te steunen. Binnen de groepen ontstond er een leuk gesprek over voorbeelden vanuit het hindoeïsme en de hindoestaanse cultuur. Zo vertelde iemand over Shiva en Mohini en hun zoon. Mohini was de enige vrouwelijke manifestatie van Vishnu. Het verhaal gaat dus over een mannelijke god die een vrouwelijke gedaante aannam. Ook werd er over Shiva en Parvati gesproken en de pose waarin ze vaak afgebeeld worden, namelijk een helft van Shiva (de man) en een helft van Parvati (de vrouw) die samen 1 geheel vormen. Het hindoeïsme zit vol met soortgelijke voorbeelden, wil je hier meer over weten? Lees dan ons 3-delig artikel over Queer binnen het Hindoeïsme! De inzichten die in de breakout rooms werden besproken, werden vervolgens met elkaar gedeeld in de gezamenlijke sessie. Daarna werd het officiële gedeelte afgesloten. Een groot aantal deelnemers bleef nog gezellig socializen na afloop. Ook hier waren er leuke gesprekken en konden deelnemers elkaar en de organisatieleden beter leren kennen. Al met al was het een informatieve, maar ook vooral een gezellige avond waarbij we veel geleerd en gedeeld hebben. Heb jij het event gemist? Niet getreurd! Volgend jaar zijn we weer terug met nieuwe events!

De Hindoe Dharma heeft niet alleen rituelen bij de geboorte, het huwelijk of het overlijden, maar ook bij meerdere veranderingen in het leven van elk individu. Deze rituelen zijn bedoeld ter voorbereiding op de volgende fase in iemands leven. Deze voorbereidingen en rituelen om de juiste eigenschappen te verkrijgen voor de verdere ontwikkeling van een persoon, wordt Sanskaar genoemd. In algemene zin kent de Hindoe Dharma 16 Sanskaars (Sodasha Sanskaar) gedurende het leven van geboorte tot dood, waarna de ziel het lichaam verlaat. In dit artikel geven we een korte overzicht van de Sanskaars en gaan we in op het belang hiervan. Het belang van Sanskaars De Sanskaars worden met name beschreven en toegelicht in de Grhyasutras (1000 jr v.Chr). Sommige Sanskaars worden met een puja (offerritueel) verricht, terwijl andere Sanskaars alleen binnen het gezin en soms met familie en vrienden worden uitgevoerd. Het uitvoeren van deze rituelen helpt de persoon om zich klaar te stomen voor de volgende fase. Met een puja verzoek je om alle negatieve energieën, karma's en andere negatieve aspecten te laten verdwijnen en om gezegend de volgende fase te starten. Bij Sanskaars zonder puja zorgt de handeling of het ritueel er voor om bewust met lichaam en geest de volgende fase in te stappen. De 16 Sanskaars We hebben de 16 Sanskaars ingedeeld in 4 levensfases: Prenataal, Kindertijd, Studie en Volwassen. Hieronder een korte samenvatting van elke Sanskaar: Prenatale fase: 1. Garbhadhan (conceptie) – De bevruchting. Juiste handelingen en een goede levenswijze vóór de bevruchting hebben een goede positieve invloed op de geestelijke en lichamelijke ontwikkeling van het kind. Deze Sanskaar is een privé moment tussen een man en een vrouw waarbij zij samen het besluit nemen en zegeningen vragen voor de conceptie met als doel een gezond, sterk, intellectueel en gelukkig kind op de wereld te brengen. 2. Punsavan (zwangerschap): Drie maanden na de bevruchting. Tijdens deze Sanskaar zullen er zegeningen gevraagd worden voor een gezonde lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van het kind. Daarnaast geeft de man uit goede zorg een maaltijd aan de vrouw. Naast de belangrijke handelingen van dit ritueel, dient dit moment ook ter bewustwording voor het gezin, namelijk dat de zwangere vrouw gezond en zorgzaam de komende maanden voortzet en dat de zwangerschap goed verloopt. 3. Simantonnayan (zorg voor foetus en moeder): De laatste maanden van de zwangerschap, ook wel bekend als Godh Bharai. De rituelen hierbij worden nauwelijks uitgevoerd. De kern van deze Sanskaar is dat het gezin met familie en vrienden bij elkaar komt om de vrouw nog eens te zegenen met kracht en liefde in de vorm van zoetigheden en cadeaus, vergelijkbaar met een babyshower. Het is bekend dat de vrouw een zware tijd tegemoet gaat en dat daarna rust, ontspanning en gezondheid belangrijk zijn. Babyfase: 4. Jaatkarm (geboorte/welkom op aarde): Geboorte. Het kind wordt verwelkomd door de ouders. Deze Sanskaar zorgt voor de eerste stap in de relatie tussen de ouders en het kind. De vader knipt de navelstreng met een mantra. Vervolgens reciteert de vader een mantra in de oren van het kind en tipt hij met een gouden lepel/voorwerp op de tong/mond van het kind een druppel honing en ghee. Let op: Tegenwoordig wordt honing afgeraden bij baby's. Vervolgens wordt het kind aan de borst van de moeder gelegd. 5. Naamkaran (naamgeving): Naamgeving. Een tiental dagen na de geboorte maken de ouders de naam van het kind bekend in gezelschap van familie en vrienden. De naam van het kind wordt in de meeste gevallen gegeven aan de hand van de kundali door een pandit (geleerde). De pandit geeft een letter aan de ouders, waarmee zij een positieve betekenisvolle naam geven aan het kind. 6. Niskraman (gewenning buitenlucht): In de vierde maand na de geboorte zal het kind naar buiten worden gebracht door de ouders. Hierbij is het doel om het kind te laten wennen aan de buitenlucht en in contact te komen met de natuur. Het kind dient de zon en de maan te aanschouwen, waarbij de vader zegeningen en bescherming vraagt voor het kind. 7. Annaprashan (gebruik vast voedsel): Tijdens de zesde maand na de geboorte is het kind in staat om vast voedsel te eten. Deze Sanskaar staat voor de overgang van vloeibaar (moeder) melk naar vast voedsel. Het darmstelsel is nu geschikt om vast voedsel te verteren. 8. Chudakarana (kaalscheren hoofdhaar): Dit ritueel is beter bekend als Mundan Sanskaar en vindt plaats in het eerste levensjaar tijdens een oneven maand. Het hoofd van het kind wordt voor het eerst kaalgeschoren. Het kaalscheren van het kind symboliseert een lichamelijke en geestelijke reinheid. De haren van het kind dat in de baarmoeder is gegroeid, wordt geassocieerd met de vorige levens. Wanneer het kind wordt kaalgeschoren, kan het kind zich richten op de toekomst. Er wordt een puja verricht ter bescherming van het kind, tegen negatieve invloeden van de vorige levens en voor negatieve omstandigheden in de toekomst. Kindfase: 9. Karnavedha (gaatjes prikken in oren): Tussen het 1e jaar en 5e jaar. Dit ritueel werd zowel bij jongens als meisjes gedaan. Tegenwoordig wordt weinig aandacht besteed aan deze Sanskaar. Ter lering van de Veda's werden gaatjes in de oren geprikt, om zo de innerlijke oren te openen voor het ontvangen van heilige geluiden. Het geconcentreerd aanhoren van heilige klanken wordt als verdienstelijk beschouwd, omdat het de geest reinigt en voedt. Het prikken van de oren op de juiste plek geeft bescherming tegen ziektes en zorgt voor een goede balans in het lichaam. 10. Vidyarambha (begin school/studie): Vijfde jaar. Educatie is een belangrijk onderdeel in het leven van een individu. Daarom wordt bij de start van de studie een puja verricht en andere rituelen waarbij het kind een bewustzijn creëert in het belang van de studie en de leraar. Hierbij worden met name Shri Ganesh en Saraswati Mata vereerd, omdat zij symbool staan voor educatie en intelligentie. 11. Upanayan (studie ritueel): Meestal tussen de 8e t/m 12e jaar. Deze Sanskaar is de overgangsrite naar de start van de formele opleiding van schrijven, rekenen, lezen, kunsten en andere vaardigheden. Upanayan is een uitgebreide ceremonie, die rituelen omvat waarbij het gezin, het kind en de leraar betrokken zijn. Tijdens deze Sanskaar wordt het heilige koord (djanew) gedragen gedurende de hele school/studie periode. Deze Sanskaar kondigt aan dat het kind klaar is om formeel onderwijs te volgen. Dit ritueel gold niet alleen voor jongens, maar ook voor meisjes. Hierna ging de leerling wonen in de Gurukul (school). 12. Vedarambha (studie van de Veda's): Tijdens de opleiding in de Gurukul. De leraar onderwees de student in de kennis van de Veda's. Hierbij reciteerde de leraar tijdens een offerritueel de mantra's, die de student herhaalde. 13. Keshanta en Ritusuddhi (pubertijd): Rond het 16e jaar. De Keshanta was een ritueel waarbij de jongen een man begint te worden en voor het eerst zijn gezichtsharen afscheert. De Ritusuddhi was het moment waarbij het meisje de eerste keer menstruatie kreeg. In beide gevallen was dit een gelegenheid van festiviteiten. 14. Samavartan(afstuderen): Het behalen van een diploma en voltooiing van een studie. De student heeft de studie afgerond en er wordt een ceremonie gehouden waarbij de student een gift aan zijn leraar schenkt (guru dakshina) als dank. Na de rituelen, neemt hij/zij een bad en symboliseert dat hij badend in kennis zijn leven voortzet om een bijdrage aan de samenleving te leveren. Volwassen: 15. Vivaah (huwelijk): Op een volwassen leeftijd is een huwelijkspartner gekozen en heeft men besloten om samen in het leven verder te gaan. Het is een innerlijke drang van mensen om zichzelf te, om nageslacht voort te brengen, om in familie verband samen te leven en te zorgen voor elkaar. Het is belangrijk om de verantwoordelijkheid te dragen die zorgt voor het voortbestaan van de samenleving. Men is ook vrij om niet te trouwen en alleen door het leven te gaan en is vrij in deze keuze. 16. Antyesti(crematie): De rouwrituelen om afscheid te nemen van een overledene. De ziel vindt haar eigen weg, maar het lichaam blijft achter op aarde. Als men het lichaam begraaft onder de grond, te water brengt of ergens anders laat rotten, dan kunnen er allerlei ziekten ontstaan, met als gevolg dat het schade aan mens en natuur kan teweegbrengen. Door een crematie wordt het lichaam op een hygiënische manier zo snel mogelijk in de vijf oorspronkelijke vormen teruggegeven aan Moeder Natuur, namelijk ether, lucht, vuur, water en aarde. Diverse rituelen worden uitgevoerd met mantra's om de ziel een goede reis naar zijn volgende bestemming te leiden. Sanskaars anno nu Het is bijzonder om te zien dat deze 16 Sanskaars uit onze oude geschriften grotendeels vandaag de dag nog van toepassing kunnen zijn. Het helpt ons bij de bewustwording en het inzegenen van elke stap in een bepaalde levensfase. De beschrijving wat een Sanskaar inhoudt en hoe deze in detail uitgevoerd moet worden, is niet eenduidig in de geschriften. Er zijn namelijk meerdere geschriften en versies die de Sanskaars noemen met soms een ander Sanskaar, een ander ritueel, of gedurende een ander moment in de tijd. Daarnaast zijn er in de afgelopen eeuwen bij verschillende Sanskaars ook nog culturele en traditionele aspecten toegevoegd, die niet verplicht zijn volgens de geschriften. Bijvoorbeeld de taken en functies van familieleden bij de Sanskaars en extra handelingen die vanuit de tradities worden doorgegeven. Het kan zijn dat bepaalde rituelen en handelingen niet meer passen in de huidige tijd. Alvorens dat te kunnen bepalen, is het belangrijk goed de achtergrond en betekenis te weten van een ritueel of handeling. We zullen meerdere artikelen schrijven over de belangrijkste Sanskaars en de handelingen. Daarin zullen we dieper ingaan op het belang van de Sanskaars, welke rituelen erbij horen en welke culturele en traditionele taken en handelingen vanuit de Hindoestaanse cultuur gebruikelijk zijn of overbodig zijn en waarom dat zo is.

Afgelopen zondagavond 6 februari organiseerden wij ons eerste online event van 2022. In deze nieuwe editie van Herken Mijn Hindoeïsme was het onderwerp de Bhagavad Gita en de juiste handvaten. Wil je weten hoe het was en welke inzichten gedeeld werden? Lees snel verder! HindYou Events speciaal voor jongeren Onze HindYou events zijn speciaal gericht op jongeren tussen de 16 en 35 jaar. Onze ervaring heeft ons geleerd dat jongeren van deze leeftijdscategorie makkelijk met elkaar in gesprek gaan, dezelfde beleving hebben, interesses delen en ervaringen hebben opgedaan om zich gezamenlijk te kunnen verdiepen in het hindoeïsme. In onze HindYou Events richten wij ons daarom volledig op deze groep om juist onder hen het hindoeïsme te bevorderen. Het event Het event startte om 19.00 uur. Het welkomstwoord werd gehouden door Sunjay, onze voorzitter, en na een gezamenlijk openingsgebed, nam hij de deelnemers mee door het thema van het event aan de hand van een korte presentatie (zie hieronder). Er werd uitleg gegeven wat boeiende onderwerpen zijn voor onze Herken Mijn Hindoeïsme events en welke onderwerpen al eerder zijn behandeld. Vervolgens werd toegelicht welke heilige boeken het hindoeisme kent en dat de Bhagavad Gita onderdeel is van de Mahabharata. Er werd een korte introductie gegeven van het verhaal tot aan het begin van de Bhagavad Gita: waar Arjuna's angst en vragen leiden tot een dialoog tussen Krishna en Arjuna. Daarna kwamen de hoofdonderwerpen aan bod en welke interessante topics uit het dagelijks leven besproken worden in de Bhagavad Gita, zodat de deelnemers hierover konden gaan doorpraten in hun break-out groepen. In deze break-out groepen gingen de deelnemers verder in gesprek met elkaar. Ondersteuning in de groepjes werd gegeven door een groepsleider (Armand, Akash, Shyama en Sunjay) tezamen met een inhoudelijke kennispartner (Anupam, Ashis, Gagen en Satish). In elke groep kon iedere deelnemer vragen stellen en zo met elkaar kennis en ervaringen delen. Lessen uit de Bhagvad Gita werd gegeven door de kennispartner. Na deze sessie kwamen de deelnemers weer bij elkaar en werden klassikaal de verschillende ervaringen met elkaar gedeeld. Het event eindigde om 20.30 uur, waarna een deel aanwezig bleef om nog gezellig na te praten en te socializen. De voorbeelden van Herken Mijn Hindoeïsme Herken Mijn Hindoeïsme zijn events waarbij we het hindoeïsme ons ons heen leren herkennen en bespreken. Hindoeïsme is namelijk meer dan alleen religie. Hindoeïsme zit ook in ons dagelijks leven. Je ziet het terug in de manier waarop we omgaan met de natuur, bijvoorbeeld door te recyclen, of duurzame energie te gebruiken. Maar hindoeïsme is ook te vinden in de kleine dingen, zoals elkaar groeten met de nu populaire Covid-groet (handpalmen tegen elkaar) i.p.v. elkaar de handen te schudden. Kortom, het hindoeïsme zit in veel meer om ons heen dan je in eerste instantie misschien beseft! Deze voorbeelden werden besproken tijdens dit event. De heilige geschriften De kennis uit de Sanatan Dharma werd duizenden jaren geleden mondeling doorgegeven. Er wordt een verdeling gemaakt tussen Shruti en Smriti. Shruti is datgeen dat geopenbaard is vanuit het goddelijke aan heiligen. Vrij vertaald: "dat wat gehoord is". De Vedas zijn de oudste religieuze geschriften en worden gezien als de belangrijkste Shruti teksten. Wanneer deze precies zijn geschreven is niet duidelijk, maar men schat in dat deze tussen de 1500 en 900 jaar voor Christus in Sanskrit zijn geschreven. Men heeft het vaak over de 4 boeken: Rigveda, Samaveda, Yajurveda en Atharvaveda. Daarnaast zijn er ook de Upanisads, welke je kunt zien als vervolg op de Vedas, daarom ook Vedanta genoemd. Deze boeken verduidelijken de hindoe filosofie en borduren voort op de Vedas. Smriti is datgeen dat onthouden is en dus door heiligen zijn verteld. Dat zijn bijvoorbeeld de Puranas. Er worden uitgegaan van 18 hoofd Puranas ofwel Maha Puranas. Vervolgens heb je de Itihaas, waaronder de Mahabharata en Ramayana. Dit zijn historische gebeurtenissen die in verzen verteld worden: de geschiedenis vertelt. De Ramayana vertelt het verhaal van Shri Ram en de Mahabharata vertelt het verhaal van de familieruzie tussen de Kauravas en de Pandavas. Het bestaat uit 18 delen en 100.000 vers coupletten. In het zesde hoofdstuk wordt de Bhagavad Gita behandeld. De Bhagavad Gita is een bijzonder boek waarin Shri Krishna zijn wijsheden vertelt aan Arjuna en wordt daarom door veel mensen gelezen en geroemd. De Bhagavad Gita In de Bhagavad Gita stelt Arjuna diverse vragen aan Krishna. Wat is de juiste actie? Wat is zijn rol in de familieruzie? Maar ook vragen die gaan over het leven. Wat is het doel van het leven? Hoe kun je God dienen? Shri Krishna beantwoordt al zijn vragen. We hebben een overzicht gemaakt van diverse vraagstukken hedendaags spelen en wat de kijk van de Bhagavad Gita hierop is met de link naar de verzen. Tot de volgende keer! Ben jij er (weer) bij? Dit was alweer de 3e Herken Mijn Hindoeïsme en we gaan er nog veel meer organiseren! Houd onze socials in de gaten voor onze volgende evenementen. Binnenkort komt er weer wat leuks aan! Fijne zondag gewenst!

Dinsdag 22 maart 2022 is Sadhguru in Nederland om de beweging Conscious Planet te promoten. Onder het motto Save Soil (Red de Bodem) vormen miljoenen mensen over de hele wereld een eenheid om bewustzijn te creëren en impact te maken om de gezondheid van de toplaag van de aarde, die wij gebruiken voor onze voedsel, te verbeteren. Diverse politieke wereldleiders, bekendheden en wetenschappers scharen zich hierachter. Wij ook! Wat is Save Soil? Save Soil (Red de Bodem) is het motto waaronder de beweging Conscious Planet onder leiding van niemand minder dan Sadhguru acteert. Het doel is om bewustzijn te creëren dat de bodem ons niet meer zal kunnen voeden indien wij op dezelfde manier met de aarde blijven omgaan. We hebben het bij klimaatproblematiek over luchtvervuiling, stijging van de zeespiegel, ontbossing, aantasting van de ozonlaag, etc. Maar we missen hier de aandacht voor een groter probleem. De bodem is belangrijk voor al het leven op aarde. In de bodem leven miljarden levende wezens die de grond vruchtbaar houden. De Verenigde Naties hebben op basis van wetenschappelijk onderzoek geconcludeerd dat in 45-60 jaar er geen vruchtbare bodem meer beschikbaar is om de wereld van voedsel te voorzien. De oorzaak hiervan is dat de wijze waarop de grond bewerkt wordt ervoor zorgt dat de biodiversiteit in de bodem verdwijnt, de bodem minder leefbaar is en minder voedsel kan produceren. De bodem is voedzaam indien het organische inhoud bevat. Anders is het onvruchtbare zand. Een regenwoud heeft 70% aan organische inhoud. In de landbouw is het percentage dat nodig is voor voedselproductie, minimaal 3-6%. Helaas is het percentage vaak lager, bijvoorbeeld in India is deze momenteel 0.5%. Met bestrijdingsmiddelen proberen we de productie te maximaliseren, maar dit gaat ten koste van de organismen in de bodem. Het resultaat zal een voedingscrisis zijn waar iedereen wereldwijd tegenaan zal lopen, zowel bij de armen als de rijken . De oplossing is deze problematiek aankaarten, bewustzijn creëren bij zoveel mogelijk mensen en de bodem weer rijker maken. Lees meer over Conscious Plant op: savesoil.org en consciousplanet.org/nl Sadhguru in Nederland Sadhguru staat bekend als yogi, meditatie guru en filosofische spreker. Via zijn Youtube video's bereikt hij miljoenen mensen om uitleg te geven over yoga, meditatie, spiritualiteit maar ook over hedendaagse problematiek. Met de beweging Conscious Planet gaat hij de wereld over om iedereen bewust te maken van deze problematiek. Vanaf 20 maart is hij in Europa op tour en zal op dinsdag 22 maart in Nederland zijn met als hoofdevent een bijeenkomst in de Amsterdam RAI. Bekijk alle events in Europa op events.savesoil.cc Wat zegt het hindoeïsme? Vanuit verschillende perspectieven is het hindoeïsme verbonden met de aarde en aardse problemen. Het Hindoeïsme stimuleert de mens om de Aarde lief te hebben vanuit een moeder-kind relatie. De aarde draagt, voedt en ondersteunt ál het leven in haar schoot, waarna zij ons weer ruimhartig in haarzelf opneemt. Ook het principe van geweldloosheid (Ahimsa) geeft ons inzichten in dat elke levensvorm (waaronder de natuur) onlosmakelijk verbonden is met het Goddelijke en daarom als heilig gekenmerkt kan worden. Zodoende dient de mens goed zorg te dragen voor zijn/haar omgeving door al het leven te respecteren. Daarnaast heeft iedere actie een bepaalde consequentie, simpelweg Karma. De mens is de enige levensvorm die de vrijheid geniet om karma (handelingen) te verrichten, wat ook een grote verantwoordelijkheid met zich meedraagt. Wat wij vandaag zaaien, vormt de oogst voor de toekomst(ige generaties). Diverse geschriften bespreken Moeder Aarde (Bhoomi Mata), maar wist je dat er ook een lofgezang ter ere van Moeder Aarde is opgeschreven in de Atharva Veda: Bhoomi Sukta. Je kunt hier de Bhoomi Suktam lezen: greenmesg.org. माता भूमिः पुत्रो अहं पृथिव्याः Mata Bhoomi Putro Aham Phrithivyah De aarde is mijn moeder, ik ben haar kind Wil je meer leren over de Bhoomi Sukta, bekijk dan ook de uitleg van Sangam Talks Let Us Make It Happen!