Deze feestdag zal op woensdag 6 september 2023 en donderdag 7 september 2023 gevierd worden op diverse locaties in Nederland.
Krishna Janmashtami is een van de belangrijkste hindoe feestdagen, waarbij de geboorte van Shri Krishna, de achtste avatar (incarnatie) van Shri Vishnu, wordt gevierd. Krishna Janmashtami valt op de Ashtami (achtste dag) van de donkere helft van de maand Bhadrapada. In dit artikel bespreken we de viering van deze bijzondere dag, hoe je zelf een puja kunt doen en zullen we stilstaan bij het verhaal rondom zijn geboortedag.
Waarom vieren we Krishna Janmashtami?
Krishna Janmashtami is een grote viering om de verschijning van Shri Krishna te herdenken. Het is de viering van vreugde, liefde en goddelijkheid.
Het leven van Shri Krishna is bijzonder inspirerend, zowel in religieus, devotioneel als in artistiek opzicht. De wijsheden die Shri Krishna met Arjuna heeft gedeeld en welke zijn vervat in de Bhagavad Gita, zijn duizenden jaren later nog actueel en worden nu nog door mensen ter harte genomen.
Shri Krishna kennen we in verschillende levensfasen. Als kleine jongen wordt hij geroemd om zijn jongensstreken, als jongeman bekoort hij de herderinnen met zijn fluitspel en als serieuze diplomaat geeft hij aanwijzingen tijdens de Mahabharata oorlog.
Symboliek van Shri Krishna
Het leven van Shri Krishna wordt vooral symbolisch opgevat. Als voorbeeld kan worden gesteld dat Krishna als wagenmenner van Arjun symbool staat voor het goddelijke. Wil de mens een zinvol leven leiden, dan dient hij door het goddelijke geïnspireerd en geleid te worden. Krishna als leermeester in de Bhagavad Gita toont de mensheid wegen die naar een hoger bestaansniveau leiden. Iedereen kan naar eigen aard en levenswijze een keuze maken en daarnaar leven. Als fluitspeler vertegenwoordigt Krishna de Opperziel. De herderinnen worden als individuele zielen erdoor bekoord en proberen hem te bereiken. Door ons ego en trots doen we dingen die in strijd kan zijn met het Goddelijke. Met nederigheid en liefde kunnen we ego en trots verslaan. De geboorte van Shri Krishna staat symbool voor de overwinning van het goede over het kwade en baby Krishna staat symbool voor ongebonden liefde. Zo is elk aspect van Shri Krishna’s leven inspirerend voor ons allen.
Hoe vieren we Krishna Janmashtami?
Er zijn verschillende manieren om Krishna Janmashtami te vieren. De meeste devoten vasten tot midden in de nacht. Ze aanbidden Heer Krishna door Krishna-gerelateerde bhajans te zingen, aarti te verrichten, Krishna’s favoriete prasad Maakhan Mishri, met bloemen en tulsi-bladeren te offeren aan Zijn lotusvoeten. Veel devoten decoreren op deze dag de murti van Heer Krishna extra mooi met nieuwe kleding, een kroon en juwelen. Ook wordt op deze dag shlokas uit de Bhagavad Gita gereciteerd. In veel plaatsen in de wereld, voornamelijk in India, wordt dit feest uitbundig gevierd. Men is daar al weken van tevoren bezig om deze hoogtijdag voor te bereiden. Zo vinden er toneelstukken plaats waarbij de geboorte van Shri Krishna en de activiteiten in Zijn jeugd worden nagespeeld. Veel mandirs zijn dan versierd met prachtige bloemen en er worden grote satsangs gehouden ter ere van Heer Krishna.
Tot slot chant men thuis, in de mandir of in een ander (spiritueel) gemeenschappelijk ruimte, het liefst in gezelschap met andere devoten, de Hare Krishna Maha-mantra:
हरे कृष्ण हरे कृष्ण कृष्ण कृष्ण हरे हरे । हरे राम हरे राम राम राम हरे हरे ॥ Hare Krishna, Hare Krishna Krishna Krishna Hare Hare Hare Rama Hare Rama Rama Rama Hare Hare “O energie van de Heer (Hare), O al-aantrekkelijke Heer Krishna, Allerhoogste Genieter Rama, laat me U alstublieft dienen.”
Mijn Puja tijdens Krishna Janmashtmi
Wat kun je zelf doen tijdens deze feestdag? Niet iedereen is ervaren in het zelfstandig verrichten van een puja. Daarom reiken we jou een eenvoudige manier aan waardoor je zelf een puja kunt doen. Er zijn natuurlijk meer rituelen met bijbehorende mantra’s en verschillende manieren waarop een puja gedaan kan worden. Door middel van een puja aanbid je God en kan je in devotionele, spirituele en positieve toestand verkeren. Naast het verrichten van de rituelen bij een puja, kun je ook bhajans (lofzang) zingen, beluisteren of reciteren van de Bhagvad Gita, Krishna Chalisa of andere bepaalde mantra’s in meditatie vorm.
Vouw je handen voor je borst en aanbid Krishna in de vorm van een murti en verzoek hem aanwezig te zijn bij jouw puja
Sprenkel water over zijn voeten om haar met jouw liefde te verwelkomen
Offer een bloem waarmee je jouw waardering voor hem laat blijken en symbolisch jezelf overgeeft aan hem
Circuleer 3x een wierook om hem
Circuleer 3x een diya (lampje) om hem
Offer fruit of ander persad en tulsi (voorkeur is Maakhan Mishri of Mohan bhog)
Offer water na het geofferde persad
Sluit af met de Bhagavat aarti en circuleer de diya
Bedank hem en verzoek het gebed af te ronden.
Voor een uitgebreidere beginners puja met mantra's zie ook de uitleg op Hindoe Dharma of de uitgebreide puja uitleg op Drik Panchang.
Check ook onze Mantra's en meer pagina en onze YouTube playlists voor mantra's, aarti en bhajans op jouw Krishna Janamashtmi:
Moderne Radha Krishna bhajans (YouTube Playlist)
De bijzondere geboorte van Heer Krishna
Het verhaal omtrent Krishna’s geboorte is een bijzondere. De wrede koning Kans, de broer van Krishna’s moeder Devika, kreeg via een stem uit de lucht te horen dat een van Devika’s kinderen hem zou vermoorden. Toen Kansa dat hoorde, sloot hij zijn eigen zus en haar echtgenoot Vasudeva op in een gevangenis in Mathura. In deze gevangenis doodde Kans uit voorzorg elk kind dat Devika en Vasudeva voortbrachten. Shri Krishna, het achtste kind, werd geboren op een donkere regenachtige nacht. Tijdens Zijn geboorte viel de wacht in slaap en gingen alle sloten van de gevangenis open. Shri Krishna verscheen als goddelijke gedaante voor Devika en Vasudeva. Hij verzocht Vasudeva om het pasgeboren kind naar het huis van zijn vriend Nandraja in Gokul te brengen. Nandraja’s echtgenote was Yasoda, die later bekend werd als de liefdevolle pleegmoeder van Shri Krishna.
Vasudeva verliet de gevangenis, met Krishna in zijn handen, en stak de Yamunu rivier over om in Gokul te komen. Vasudeva had vanwege de ontzettend wilde rivier moeite om vooruit te komen. Op een ogenblik verscheen Shri Vishnu’s slang Shesh Naag om Vasudeva te helpen de baby veilig over te laten steken. Eenmaal bij het huis van Nandraja aangekomen gaf Vasudeva hem de baby en verwisselde hem met een pasgeboren babymeisje. Vasudeva keerde in dezelfde nacht samen met het babymeisje terug naar de gevangenis.
Toen de wrede Kans hoorde dat Devika haar achtste kind had gekregen, wilde hij ook deze baby doden. Toen hij het meisje vastpakte gebeurde er een mirakel. Het babymeisje gleed uit zijn handen en ze transformeerde in Durga Mata, die Kans waarschuwde over zijn ondergang.
Op welke dag valt de viering?
De viering van Krishna Janmashtami is afhankelijk van de Sanatan Dharm stroming die gevolgd wordt en de afspraken die daarin gemaakt zijn voor het berekeningen van de feestdag: Smartisme of Vaishnavisme. Volgens de Vedische astrologie werd Krishna geboren op de achtste dag (Krishna-Janam-Ashtami) van de donkere helft van de maand Bhadrapada, waarbij de maan het huis van Vrishabha (stier) betrad tijdens Rohini Nakshatra. Nu is het zo dat Ashtami en Rohini niet altijd met elkaar overlappen. Door deze verschillen heeft ieder Sampradaya (stroming) een ander acceptatiecriteria. De een stelt de periode van Ashtami als belangrijkste voorwaarde, terwijl de ander Rohini als belangrijkste acht.
Er wordt gezegd dat diegene die Krishna Janmashtami viert en Shri Krishna vereert, gezegend zal worden met de kracht om altijd je bhakti te blijven te doen en daardoor ook nooit teleurgesteld zal voelen. Moge iedereen gezegend worden met de genade van Shri Krishna, Fijne Krishna Janmashtami!